Гісторыя аднаго забойства, ці як судзілі ў БССРИстория одного убийства, или как вершилось правосудие в БССР

Адным з улюбёных жанраў кіно ў рэдакцыі з’яўляецца «судовы дэтэктыў». Калі ў судзе разглядаецца заблытаная справа, а галоўны герой (адвакат, пракурор, суддзя, сведка) спрабуе дамагчыся праўды, адначасова выяўляючы новыя абставіны, змову, падробку дакументаў, падробку доказаў, вось гэта ўсё. Напрыканцы справядлівасць звычайна перамагае.

Такімі фільмамі набіваюцца не толькі касавыя зборы, але і юрыдычныя навыкі простых амерыканцаў. І нават калі апошняга забулдыгу затрымаюць, ён будзе мець уяўленне, што да чаго. Беларусы ж у праве абсалютна не разбіраюцца. Што такое пракуратура? Якая розніца паміж СІЗА і ІЧУ? Ці мае ён права на адваката? Усё гэта звычайны беларус не ведае, пакуль сам не сутыкнецца з судовай сістэмай. Але тады можа ўжо быць позна.

Тым не менш і ў нашай гісторыі хапае выдатных «галівудскіх сюжэтаў.» Публікуем для вас выдатны матэрыял ад блогера Jurikan.

ЗАБОЙСТВА Ў ЧЭРЫКАВЕ

У беларускім мястэчку Чэрыкаве жыла сям’я Тоісевых. Бацька — Васіль Міхайлавіч — працаваў механікам на сушыльным заводзе, маці — Надзея Ільінічна — працавала ў доме адпачынку «Сож» сястрой-гаспадыняй. Іх старэйшы сын Уладзімір нёс працоўныя вахты на заводзе, а малодшы — Васька — грыз граніт навукі ў школе. Нявестка Лена (наогул яе клікалі Леаніда, але ўсе яе знаёмыя выкарыстоўвалі больш звыклае імя) займала сціплую пасаду лінатыпісткі ў друкарні. 21 лютага 1972 года яна пайшла на працу і дадому больш не вярнулася. Валодзя занепакоіўся і падаў заяву аб знікненні жонкі ў міліцыю. Жанчыну неўзабаве знайшлі, але, як пішуць у крымінальных нарысах, нежывой і з нажавымі раненнямі. Валодзю ж выклікалі ў міліцыю і ў кабінеце начальніка Чэрыкаўскага РАУС Габралева загадалі распрануцца, старанна прамацалі ўсю вопратку, а потым, пільна гледзячы хлопцу ў вочы, сказалі: «Ну, пішы, сябрук. Пішы ўсё-ўсё «. Валодзя напісаў:

«З Леанідай Уладзіміраўнай я зарэгістраваў свой шлюб 5 лістапада 1971 года. Мы збіраліся купіць матацыкл. Яна сказала, што пазычыць грошай у сваёй старэйшай сястры. Паслала ёй ліст. 20 лютага, у нядзелю, мы атрымалі гэтыя грошы. Пахадзілі па горадзе, сустрэлі яе сябровак. Потым мы пайшлі дадому і пачалі займацца гаспадаркай. Вечарам па тэлевізары глядзелі фільм, а потым леглі спаць. Раніцай я пайшоў на працу, а пасля працы пайшоў у школу. Яна таксама пайшла на працу да пяці гадзін. Калі я вярнуўся дадому, яе не было. Я лёг у ложак і стаў чакаць. Раніцай прачнуўся, яе няма. Думаў, што ў яе позна была газета, і яна засталася ночыць у сябровак. Прыйшоў з працы, яе не было зноў. Пайшоў у школу. Зайшоў у рэдакцыю. Там была прыбіральшчыца з мужам. Я спытаў. Сказалі, што нікога няма. Я падышоў да яе сябровак на кватэру. Бабуля іхняя сказала, што яе няма і сябровак таксама. Раніцай пайшоў на працу. На працы толькі сабраўся тэлефанаваць, сапсавалася помпа малочная. Пакуль зрабіў, мне сказалі, што нехта тэлефанаваў. Я падумаў, што тэлефанавала яна, я патэлефанаваў у рэдакцыю, і мне сказалі, што яе няма. Тады я пайшоў у рэдакцыю і разам з Івановай пайшлі ў міліцыю і заявілі Хвашчынскаму (намесніку начальніка РАУС — Ю. К.) аб яе знікненні «.

Пракурор прачытаў гэта няхітрае апавяданне і раптам сказаў: «Ды гэта ж ты забіў сваю жонку. Давай, хутка прызнавайся!» І закруцілася праваахоўная машына. Школьніка Васю бравыя міліцыянты выхапілі з хлебнага магазіна і прывезлі ў РАУС. Потым туды ж даставілі Надзею Ільінічну, а крыху пазней — Васіля Міхайлавіча. Дапытваючы пажылую жанчыну, следчы Пічугаў паблажліва сказаў ёй: «Ды кіньце вы старэйшага сына выгароджваць. Васіль нам усё расказаў, як гэта адбывалася «. Узрушаная Надзея Ільінічна вярнулася дадому ўжо ноччу. Узяла аркуш паперы і напісала: «Вася, накармі трусоў і сабаку. Нас падазраюць у забойстве, але гэта няпраўда. Я развітваюся з жыццём, але дзе ж праўда? Усю маю маёмасць аддайце пляменніку. Бывайце ўсе, добрыя людзі «. Потым пайшла ў хлеў і там павесілася.

Праз некалькі дзён Уладзіміра выклікаў на допыт пракурор-крыміналіст абласной пракуратуры Караткевіч і зачытаў таму паказанні брата:

«Дваццаць першага лютага тысяча дзевяцьсот семдзесят другога года Лена прыйшла дадому каля дванаццаці гадзін. Яна пайшла на кухню есці. Калі вярнулася ў спальню, дзе знаходзіўся Уладзімір, паміж імі ішла гутарка. Я чуў, што Уладзімір стаў папракаць Лену, чаму яна позна прыйшла, у сваю чаргу, Лена папракнула Уладзіміра, чаму ён не зайшоў па яе, калі вяртаўся з вячэрняй школы, на што Уладзімір адказаў, што  яна сама шлях ведае. Яны пачалі сварыцца праз нейкія грошы. Я ў гэты час заснуў, скрозь сон я пачуў крык і стогн, ад чаго прачнуўся. У спальні, дзе знаходзіліся Лена і Уладзімір, адбывалася нейкая валтузня, бойка. Я западозрыў нешта нядобрае, але ў спальню да Уладзіміра не пайшоў, бо пабаяўся. Хрыпы спыніліся, я ўжо заснуць не мог. Праз некаторы час я пачуў, што дзверы ў спальню Уладзіміра адчыніліся, і ён нешта пачаў выносіць, то бок выцягваць.  Я чуў, што ён адкрываў дзверы сваёй спальні, дзе ўключыў электрасвятло і нешта рабіў, я мяркую, што прыбіраў сляды крыві. Я ў гэтую ноч амаль не мог заснуць. А як прачнуўся, Уладзімір сядзеў за сталом у сваёй спальні і паліў. Я пачаў збірацца ў школу. У гэты час да мяне падышоў Уладзімір і сказаў: ”Ты нічога не ведаеш, зразумеў?” Я яму нічога не адказаў, але зразумеў, што ён забіў Лену».

Як вам гэтая казённа-коснаязыкая лухта? Мяне вось «электрасвятло» ўразіла асабліва — моцны неалагізм, нічога не скажаш. Потым адбылася вочная стаўка, на якой Васіль, не гледзячы на ​​мяне, пацвердзіў усё напісанае. Не вытрымаўшы напору следчага, Уладзімір напісаў пакаянне … Праўда, на судзе ён адмовіўся ад дадзеных падчас следства паказанняў. Брат Васіль, выкліканы ў якасці сведкі, не вымавіў ні слова. І на наступны дзень, калі яго выклікалі паўторна, таксама маўчаў, як рыба. Ну і ўсё, суд будзе мець на ўвазе тую самую паперку, якую я ўжо цытаваў! У выніку самы гуманны ў свеце суд вынес прысуд:

«Імем Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі, судовая калегія прысудзіла: Тоісева Уладзіміра Васільевіча прызнаць вінаватым у наўмысным забойстве цяжарнай жанчыны, улічваючы, што ён ведаў пра яе стан, і здзейсненым з асаблівай жорсткасцю, па арт. 100 п. п. «д» і «с» КК БССР прысудзіць яго да смяротнага пакарання — расстрэлу».

І прывезлі Валодзю ў Менск у камеру смяротнікаў. Там пасядзеў ён нейкі час, разважаючы аб зменлівасці лёсу … Але вось ляснуў замок у дзвярах, і павялі яго на … не, прывялі ў вялікі і светлы кабінет. Гаспадар кабінета — сівы чалавек у ваеннай форме — доўга корпаўся ў паперах, а потым абвясціў:

— Вярхоўны суд Беларускай ССР, разгледзеўшы матэрыялы вашай справы і касацыйную скаргу, знайшоў вашыя довады непераканаўчымі. А таму скаргу адхіліў і прысуд пакінуў без зменаў.

У кабінеце завісла доўгая паўза. І толькі пасля яе як бы між іншым прагучала яшчэ некалькі фраз:

— Аднак Прэзідыум Вярхоўнага Савета Рэспублікі, улічваючы вашу маладосць і першую судзімасць, смяротнае пакаранне замяніў пазбаўленнем волі тэрмінам на пятнаццаць гадоў.

А тым часам у старадаўнім беларускім горадзе Мсціслаўле Магілёўскай вобласці злавілі нейкага Сашу Спасава. Злавілі за дробнае жульніцтва, а на допыце той узяў і заявіў:

— У лютым я разам з іншымі рабочымі паехаў па лес у Чэрыкаўскі раён. Калі прыехалі ў Чэрыкаў, то каля школы-інтэрната я вылез. І раптам заўважыў, што каля міліцыі ў бок сушзавода ішла дзяўчына. Калі я заўважыў гэтую дзяўчыну, у мяне адразу ж з’явілася жаданне да палавых зносінаў. Я пайшоў услед за ёй. Дагнаў я яе, не даходзячы да сушзавода … Яна стала мне казаць, што прыйдуць людзі і мяне за гэта заб’юць. Яна стала вырывацца і крычаць, а таму я ўдарыў нажом у бок гэтай дзяўчыны. Яна стала крычаць мацней, але я другі раз ударыў ёй нажом у левы бок грудзей. Яна стала прасіць, каб я адвёз яе ў шпіталь. Я пабег у бок крамы і ў двары жылога дома ўзяў санкі і паехаў. Пад’ехаўшы да месца, я заўважыў, што дзяўчына ўжо мёртвая. Прыехаўшы ў лес, я скінуў з санак дзяўчыну і паехаў назад.

У хаце ў Спасава знайшлі гадзіннік забітай ім дзяўчыны. І санкі са слядамі крыві ў яго двары знайшліся. Аднак Уладзімір Тоісеў па-ранейшаму заставаўся за кратамі. Яго справу сталі круціць такім чынам, быццам Спасаў быў з ім у змове і бедную Лену яны забілі ўдваіх. Высокія чыны прыязджалі ў калонію і ўгаворвалі Валодзю прызнаць сваю віну, і тады яму выйдзе паслабленне, замена рэжыму на больш лёгкі і ўсялякія іншыя даброты. А потым на гарызонце з’явіўся следчы па асабліва важных справах пры пракуроры Беларускай ССР Жаўнеровіч і пахерыў гэтую справу канчаткова. Спасава судзілі, але за іншыя яго слаўныя справы, а Тоісеў застаўся на зоне з ранейшым прысудам.

А што ж пракурор БССР, той самы, «пры якім» працаваў следчы па асабліва важных справах? Ды нічога. У 1972 году вышэйшую пракурорскую пасаду ў рэспубліцы займаў Іван Пракопавіч Пастрэвіч, ветэран вайны і проста добры чалавек. Але ў 1973 годзе заслужанаму юрысту і дзяржаўнаму дарадцу юстыцыі 2-га класа прапанавалі крэселка вызваліць. На яго месца прыйшоў Адам Іванавіч Магільніцкі, які да таго часу займаў пасаду пракурора Гарадзенскай вобласці. І што ж новы высокі чын — убачыў раскрытыя правалы ў пракурорскай справе ў Беларусі? Напэўна ўбачыў. Ды толькі рабіць нічога не стаў — і вязалі, да прыкладу, у Беларусі пачкамі невінаватых за злачынствы, якія зрабіў віцебскі маньяк Міхасевіч (аднаго нават расстралялі па прысудзе суда, так што, Тоісеву ў вядомым сэнсе пашанцавала). Вось тая ж Чэрыкаўская гісторыя. Бо выразна была бачная поўная лажа ў гэтай справе — акрамя паказанняў брата Тоісева і пакаяння самога абвінавачанага, ніякіх іншых доказаў. А чалавека ледзь не расстралялі. І толькі калі ў 1984 годзе Адама Іванавіча папрасілі з пракуратуры за прафнепрыдатнасць (разам са знакамітым следчым па асабліва важных справах), у Чэрыкаўскай справе, нарэшце, разабраліся і паставілі кропку. З’явілася такая папера:

«… Разгледзеўшы матэрыялы крымінальнай справы аб забойстве Тоісевай Л. В., пастанавіў: крымінальны пераслед у дачыненні да Тоісева Уладзіміра спыніць па прычыне адсутнасці ў яго дзеяннях складу злачынства».

Праўда, да гэтага часу Уладзімір адбыў большую частку свайго 15-гадовага тэрміну.

Фота аўтара.

А. І. Магільніцкі памёр у глыбокай старасці і ў пашане. Удзячныя гарадзенцы (з падачы тагачаснага пракурора вобласці, неўзабаве, кажуць, ледзь не звольненага, але ў апошні момант прызначанага пракурорам Гомельскай вобласці, адкуль ён сам родам — ​​вялікае шчасце гамельчукам прываліла!) узялі і ўсталявалі на будынку пракуратуры абласнога цэнтра мемарыяльную дошку ў гонар Адама Iванавiча. Мабыць, каб было з каго цяперашняму пракурорскаму племені браць прыклад.Одним из любимых жанров кино у редакции является «судебный детектив». Когда в суде рассматривается запутанное дело, а главный герой (авдокат, прокурор, судья, свидетель) пытается добиться истины, попутно обнаруживая новые обстоятельства, заговор, подлог документов, подделку улик, вот это всё. В концовке справедливость обычно торжествует.

Такими фильмами набиваются не только кассовые сборы, но и юридическе навыки простых американцев. И даже если последнего забулдыгу задержат, он будет иметь представление что к чему. Беларусы же в праве абсолютно не разбираются. Что такое Прокуратура? Какая разница между СИЗО и ИВС? Имеет ли он право на адвоката? Всё это обычный беларус не знает, пока сам не столкнётся с судебной системой. Но к тому времени может уже быть поздно.

Тем не менее и в нашей истории хватает отличных «голливудских сюжетов.» Публикуем для вас отличный материал от блогера Jurikan.

УБИЙСТВО В ЧЕРИКОВЕ

В белорусском городке Черикове жила семья Тоисевых. Отец семейства — Василий Михайлович — работал механиком на сушильном заводе, мать — Надежда Ильинична — трудилась в доме отдыха «Сож» сестрой-хозяйкой. Их старший сын Владимир нес трудовые вахты на заводе, а младший — Васька — грыз гранит науки в школе. Невестка Лена (вообще-то ее звали Леонида, но все ее знакомые использовали более привычное имя) занимала скромную должность линотипистки в типографии. 21 февраля 1972 года она ушла на работу и домой больше не вернулась. Володя забеспокоился и подал заявление в милицию об исчезновении супруги. Женщину вскоре нашли, но, как пишут в криминальных очерках, бездыханной и с ножевыми ранениями. Володю же вызвали в милицию и в кабинете начальника Чериковского РОВД Габралева велели раздеться, тщательно прощупали всю одежду, а потом, пристально глядя парню в глаза, сказали: «Ну, пиши, дружок. Пиши все-все«. Володя написал:

«С Леонидой Владимировной я зарегистрировал свой брак 5 ноября 1971 года. Мы собирались купить мотоцикл. Она сказала, что одолжит денег у своей старшей сестры. Послала ей письмо. 20 февраля в воскресенье мы получили эти деньги. Походили по городу, встретили ее подруг. Потом мы пошли домой и начали заниматься хозяйством. Вечером по телевизору смотрели фильм, а потом легли спать. Утром я пошел на работу, а после работы пошел в школу. Она тоже ушла на работу к пяти часам. Когда я вернулся домой, ее не было. Я лег в кровать и стал ждать. Утром проснулся, ее нет. Думал, что у нее поздно была газета, и она осталась ночевать у подруг. Пришел с работы, ее не было опять. Пошел в школу. Зашел в редакцию. Там была уборщица с мужем. Я спросил. Сказали, что никого нет. Я подошел к ее подругам на квартиру. Бабушка ихняя сказала, что ее нет и подруг тоже. Утром пошел на работу. На работе только собрался звонить, испортился насос молочный. Пока сделал, мне сказали, что кто-то звонил. Я подумал, что звонила она, я позвонил в редакцию, и мне сказали, что ее нет. Тогда я пошел в редакцию и вместе с Ивановой пошли в милицию и заявили Хващинскому (заместителю начальника РОВД — Ю. К.) об ее исчезновении».

Прокурор прочитал это бесхитростное повествование и внезапно сказал: «Да это же ты убил свою жену. Давай, живо признавайся!» И завертелась правоохранительная машина. Школьника Васю бравые милиционеры выдернули прямо из хлебного магазина и привезли в РОВД. Потом туда же доставили Надежду Ильиничну, а чуть позже — Василия Михайловича. Допрашивая пожилую женщину, следователь Пичугов снисходительно сказал ей: «Да бросьте вы старшего сына выгораживать. Василий нам все рассказал, как это происходило». Потрясенная Надежда Ильинична вернулась домой уже ночью. Взяла лист бумаги и написала: «Вася, накорми кроликов и собаку. Нас подозревают в убийстве, но это неправда. Я прощаюсь с жизнью, но а где правда? Все мое имущество отдайте племяннику. Прощайте все, добрые люди«. Потом пошла в сарай и там повесилась.

Через несколько дней Владимира вызвал на допрос прокурор-криминалист областной прокуратуры Короткевич и зачитал тому показания брата:

«Двадцать первого февраля тысяча девятьсот семьдесят второго года Лена пришла домой около двенадцати часов. Она пошла на кухню кушать. Когда возвратилась в спальню, где находился Владимир, между ними шел разговор. Я слышал, что Владимир стал упрекать Лену, чего она поздно пришла, в свою очередь, Лена упрекнула Владимира, почему он не зашел за ней, когда возвращался с вечерней школы, на что Владимир ответил, что сама дорогу знаешь. Они начали ссориться о каких-то деньгах. Я в это время уснул, сквозь сон я услышал крик и стон, от чего проснулся. В спальне, где находились Лена и Владимир, происходила какая-то возня, потасовка. Я заподозрил что-то нехорошее, но в спальню к Владимиру не пошел, так как побоялся. Хрипы прекратились, я уже уснуть не мог. Через некоторое время я услышал, что дверь в спальню Владимира открылась, и он что-то начал выносить, то есть выволакивать. Я слышал, что он открывал дверь своей спальни, где включил электросвет и что-то делал, я полагаю, что убирал следы крови. Я в эту ночь почти не мог уснуть. Когда встал, Владимир сидел за столом в своей спальне и курил. Я стал собираться в школу. В это время ко мне подошел Владимир и сказал, ты ничего не знаешь, понял? Я ему ничего не ответил, но понял, что он убил Лену».

Как вам эта казенно-косноязычная дребедень? Меня вот «электросвет» впечатлил особенно — сильный неологизм, ничего не скажешь. Потом произошла очная ставка, на которой Василий, не поднимая глаз, подтвердил все написанное. Не выдержав следовательского напора, Владимир написал явку с повинной… Правда, на суде он отказался от данных на следствии показаний. Брат Василий, вызванный в качестве свидетеля, не произнес ни слова. И на следующий день, когда его вызвали повторно, тоже молчал, как рыба. Ну и всех делов, чего тут заморачиваться, суд будет иметь в виду ту самую бумажку, которую я уже цитировал! В итоге самый гуманный в мире суд вынес приговор:

«Именем Белорусской Советской Социалистической Республики, судебная коллегия приговорила: Тоисева Владимира Васильевича признать виновным в умышленном убийстве женщины, заведомо для него находящейся в состоянии беременности, и совершенном с особой жестокостью, по ст. 100 п. п. «д» и «с» УК БССР приговорить его к смертной казни — расстрелу».

И привезли Володю в Минск в камеру смертников. Там посидел он какое-то время, размышляя о превратностях судьбы… Но вот лязгнул замок в дверях, и повели его на… нет, привели в большой и светлый кабинет. Хозяин кабинета — седой человек в военной форме — долго рылся в бумагах, а потом объявил:

-Верховный суд Белорусской ССР, рассмотрев материалы вашего дела и кассационную жалобу, нашел ваши доводы неубедительными. А потому жалобу отклонил и приговор оставил без изменения.

В кабинете зависла тягучая пауза. И лишь после нее как бы между прочим прозвучало еще несколько фраз:

-Однако Президиум Верховного Совета Республики, учитывая вашу молодость и первую судимость, смертную казнь заменил лишением свободы сроком на пятнадцать лет.

А тем временем в старинном белорусском городе Мстиславле Могилевской области изловили некоего Сашу Спасова. Изловили за мелкое жульничество, а на допросе тот взял и заявил:

-В феврале месяце я вместе с другими рабочими поехал за лесом в Чериковский район. Когда приехали в Чериков, то около школы-интерната я вылез. И вдруг заметил, что около милиции в сторону сушзавода шла девушка. Заметив эту девушку, у меня сразу же появилось желание на половое сношение. Я пошел вслед за ней. Догнал я ее, не доходя сушзавода… Она стала мне говорить, что придут люди и меня за это убьют. Она стала вырываться и кричать, а потому я ударил ножом в бок этой девушки. Она стала кричать сильней, но я второй раз ударил ей ножом в левую сторону груди. Она стала просить, чтобы я отвез ее в больницу. Я побежал в сторону магазина и во дворе жилого дома взял санки и поехал. Подъехав к месту, я заметил, что девушка уже мертвая. Приехав в лес, я сбросил с санок девушку и поехал обратно.

В доме у Спасова нашли часы убитой им девушки. И санки со следами крови в его дворе обнаружились. Однако Владимир Тоисев по-прежнему оставался за решеткой. Его дело стали вертеть так, будто бы Спасов был его сообщником и бедную Лену они убили вдвоем. Высокие чины приезжали в колонию и уговаривали Володю признать свою виновность, и тогда ему выйдет послабление, замена режима на более легкий и всяческие другие блага. А потом на горизонте появился следователь по особо важным делам при прокуроре Белорусской ССР Жавнерович и похерил это дело окончательно. Спасова судили, но за другие его славные дела, а Тоисев остался на зоне с прежним приговором.

А что же прокурор БССР, тот самый, «при котором» трудился следователь по особо важным делам? Да ничего. В 1972 году высшую прокурорскую должность в республике занимал Иван Прокофьевич Пастревич, ветеран войны и просто хороший человек. Но в 1973 году заслуженному юристу и государственному советнику юстиции 2-го класса предложили креслице ослобонить. На его место пришел Адам Иванович Могильницкий, до того занимавший должность прокурора Гродненской области. И что же новый высокий чин — увидел зияющие провалы в прокурском деле в Беларуси? Наверняка увидел. Да только делать ничего не стал — и вязали, к примеру, в Беларуси пачками невиновных за преступления, которые совершал витебский маньяк Михасевич (одного даже расстреляли по приговору суда, так что, Тоисеву в известном смысле повезло). Вот та же чериковская история. Ведь отчетливо была видна полнейшая лажа в этом деле — кроме показаний брата Тоисева и явки с повинной самого обвиняемого, никаких других доказательств. А человека едва не расстреляли. И лишь когда в 1984 году Адама Ивановича попросили из прокуратуры за профнепригодность (вместе со знаменитым следователем по особо важным делам), в чериковском деле, наконец, разобрались и поставили окончательную точку. На свет появилась такая бумага:

«…Рассмотрев материалы уголовного дела об убийстве Тоисевой Л. В., постановил: уголовное преследование в отношении Тоисева Владимира прекратить за отсутствием в его действиях состава преступления».

Правда, к этому времени Владимир отбыл большую часть своего 15-летнего срока.

Фото автора.

А. И. Могильницкий умер в глубокой старосте и в почете. Благодарные гродненцы (с подачи тогдашнего прокурора области, вскоре, говорят, едва не уволенного, но в последний момент назначенного прокурором Гомельской области, откуда он сам родом — большое счастье гомельчанам привалило!) взяли и установили на здании прокуратуры областного центра мемориальную доску в честь Адама Иваныча. Видимо, чтобы было с кого нынешнему прокурорскому племени брать пример.