У 2008 годзе рэдакцыя прыехала на машыне з усімі рэчамі ў Менск вучыцца і жыць. Заязджаючы ў сталіцу з боку Каменнай горкі, рэдакцыя вызначыла сваё першае ўражанне ад горада: «Менск будуецца!» Нас сустракалі катлаваны, горы пяску і велізарная колькасць пад’ёмных кранаў. Цяпер, праз 8 гадоў, пад’ёмныя краны працуюць не толькі на Каменнай горцы, але і па ўсім Менску і ў яго наваколлі …
Шматлкія праблемы рэгіёнаў (пра якія не думаюць менчукі і якімі не займаюцца ўлады), а збольшага адсутнасць працы, гоняць беларусаў з усёй краіны ў сталіцу. Менск вымушаны пашырацца, каб змясціць усіх жадаючых. Таму згодна з генпланам на бліжэйшыя гады будзе ўзяты курс на ўшчыльненне жылфонду ў адміністрацыйных межах Менска. Гэта значыць, што старыя раёны з малапавярховай забудовай, а таксама прыватны сектар будуць зносіцца, а на іх месцы будуць пабудаваныя шматпавярховікі, здольныя змясціць большую колькасць людзей. Увесь Менск ператворыцца ў суцэльную Каменную горку.
Карэнныя жыхары старых раёнаў і проста неабыякавыя менчукі бачаць у гэтых пабудовах гісторыка-культурную каштоўнасць і турыстычны патэнцыял. Сапраўды, некаторыя раёны маюць сваю асаблівую непаўторную атмасферу і робяць Менск унікальным, не падобным да іншых сталіц свету.
Мы сабралі для вас інфармацыю пра старыя раёны, якія ідуць пад бульдозер проста зараз.
АСМАЛОЎКА
Дзе знаходзіцца: раён Опернага тэатра. Вуліцы Багдановіча — Кісялёва — Куйбышава — Камуністычная.
Раён быў пабудаваны ў першыя пасляваенныя гады па праекце архітэктара Міхаіла Асмалоўскага. Лічыўся элітным мікрараёнам Менска. У гэтых дамах кватэры атрымоўвалі спачатку афіцэры, прафесары і працаўнікі міністэрстваў, а потым акцёры, мастакі і чыноўнікі.
Сёння гэта ціхі, не падобны да ўсяго, што навокал, раён у самым цэнтры Менска. У ім быццам цячэ зусім іншае жыццё. Вядома, дамы патрабуюць капітальнага рамонту, у прыватнасці, замены труб. Шматгадовыя пераводы жыхароў на капрамонт, па ідэі, павінны пакрываць гэтыя выдаткі. Аднак капрамонт не робіцца, бо ўжо шмат гадоў запар Асмалоўку «вось-вось знясуць«. Адначасова з гэтым Мінкульт разглядае пытанне аб наданні раёну статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Калі гэта адбудзецца, Асмалоўку ўжо сапраўды знесці не атрымаецца. Аднак на сённяшні момант пытанне аб статусе гісторыка-культурнай каштоўнасці не вырашана, капрамонт не робіцца з-за хуткага зносу, ды інвестар для новага будаўніцтва на гэтым месцы не знойдзены. Жыхары раёна пратэстуюць супраць зносу сваіх дамоў. Пад петыцыяй за захаванне зялёнага астраўка ў цэнтры Менска сабрана больш за 7К подпісаў. Зараз петыцыя знаходзіцца на разглядзе ў адміністрацыі Цэнтральнага раёна і Камітэце архітэктуры і горадабудаўніцтва.
Петыцыя за захаванне Асмалоўкі
ТРАКТАРАЗАВОДСКІ ПАСЁЛАК
Дзе знаходзіцца: Партызанскі раён Менска, каля МТЗ, уключае вуліцу Кашавога, вул. і зав. Будзёнага, вул. Стаханаўскую, вул. Грыцаўца, вул. і зав. Клумава, вул. Чабатарова, вул. і зав. Шчарбакова, вул. Даўгабродскую, вул. Ванеева, Партызанскі праспект, бульвар Трактарабудаўнікоў.
Трактаргорад пачаў будавацца яшчэ ў 1944 годзе, літаральна адразу пасля вайны, але яго будаўніцтва расцягнулася да пачатку 50-ых гадоў. Гэта павінен быў быць мікрараён для работнiкаў i абслуговага персаналу МТЗ. Пасёлак будаваўся па плане Сацгарадка, забяспечанага ўсёй інфраструктурай. Увогуле, пасёлак уяўляе сабой закончаны архітэктурны ансамбль, трохі асіметрычны, але затое не манатонны, які носіць элементы архітэктуры класіцызму. Двух- трох- і пяціпавярховыя дамы, крамы, дзіцячыя садкі, школа, Дамы культуры — Трактарны пасёлак мог бы лічыцца ўзорам сацыялістычнай архітэктуры 40-50 гадоў.
Аднак яшчэ ў далёкім 2007 годзе быў прыняты план дэталёвага планавання вуліц Клумава, Кашавога і Шчарбакова, згодна з якім неабходна знесці ў Трактаргорадзе 45 двухпавярховых дамоў, а на іх месцы пабудаваць пяці-і сяміпавярховікі. Пры гэтым архітэктары абяцаюць, што новыя пабудовы на месцы знесеных двухпавярховікаў будуць упісаныя ва ўжо існуючы ансамбль і ніяк не парушаць архітэктурнага адзінства забудовы. Верыцца ў гэта з цяжкасцю. Аднак праект ужо пачаў рэалізоўвацца, і на дадзены момант знесена 10 дамоў. Жыхары раёна і неабыякавыя менчукі стварылі петыцыю з просьбай перагледзець пастанову аб зносе двухпавярховікаў. Вось у прыватнасці ўрывак з тэксту петыцыі: «пасёлак Трактарнага завода […] з’яўляецца ўнікальным узорам савецкага прадуманага горадабудаўнічага падыходу, сімвалізуе клопат дзяржавы аб працаўніках завода. Усе збудаванні пасёлка ў комплексе – дбайна складзены ансамбль, у якім выверана ўсё, ад упрыгожанняў дамоў да павярховасці кожнага з будынкаў, што стварае ўтульныя, чалавека-арыентаваныя ўмовы для пражывання.
Сучасныя праекты перабудовы раёна […] пагражаюць цалкам знішчыць задуму савецкіх архітэктараў…”
Петыцыя ўжо была разгледзеная ў адміністрацыі Партызанскага раёна, было адмоўлена пераглядзець пастанову аб зносе.
Петыцыя за захаванне Трактаргорада
РОЗАЧКА
Дзе знаходзіцца: вул. Розы Люксембург — пр. Жукава — вул. Харкаўская — чыгунка
Сітуацыя з рэканструкцыяй Розачкі чымсьці нагадвае сітуацыю з Асмалоўкой. За выключэннем таго, што не падымаецца пытанне аб наданні раёну статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Тут ідуць пад знос малапавярховыя будынкі і прыватныя дамы, а на іх месцы плануюцца шматпавярховікі, паркоўка, школа, адміністрацыйна-дзелавыя комплексы. У выніку рэканструкцыі плошча жылфонду павялічыцца на 252 тыс. кв. м. Жыхары раёна супраць зносу іх жытла, галоўным чынам таму, што ім ніхто не гарантуе кампенсацыі за жытло і што яны вярнуцца жыць у новыя кватэры, пабудаваныя на месцы старых дамоў. Усё таму што на новую забудову ўсё яшчэ не знойдзены інвестар, які і павінен гарантаваць кампенсацыі жыхарам. Як і ў сітуацыі з Асмалоўкай, пастанова аб зносе ўжо ёсць, інвестара на новае будаўніцтва няма, упэўненасці ў жыхароў раёна таксама няма. Петыцыя за перагляд ПДП раёна Розачка ўжо знаходзіцца ў адміністрацыі Маскоўскага раёна і Камітэце архітэктуры і горадабудаўніцтва.
Петыцыя за захаванне «Розачкі»
ЎСХОД-2
Дзе знаходзіцца: вул. Каліноўскага
Па вуліцы Каліноўскага Камітэт архітэктуры і горадабудаўніцтва не знайшоў чаго-небудзь, каб знесці, затое выявіў празмерную колькасць паркаў, дрэў і ўвогуле зеляніны. Жыхары раёна Усход-2 катэгарычна супраць ушчыльнення забудовы за кошт вырубкі зялёных зон. Менск і так ужо даўно страціў сваё званне «зялёнага горада». Петыцыя аб захаванні зялёных насаджэнняў у мікрараёне Усход-2 знаходзіцца на разглядзе ў Менгарвыканкаме і Камітэце архітэктуры і горадабудаўніцтва.
Петыцыя за захаванне паркаў раёна Усход-2
БАРАЎЛЯНЫ
Дзе знаходзіцца: 7-10 км ад Менска па Лагойскай шашы
У вёсцы Бараўляны і пасёлку Лясны знаходзіцца шмат устаноў аховы здароўя: менская цэнтральная раённая бальніца, дзіцячая абласная клінічная бальніца, шпіталь ветэранаў ВАВ, беларускі дзіцячы хоспіс. Бараўляны і Лясны заўсёды лічыліся экалагічнай рэабілітацыйнай зонай з-за аддаленасці ад горада і з-за таго, што тут знаходзіцца рэспубліканскі ландшафтны заказнік Прылепскі — сасновы бор, які насычае кіслародам паветра.
Сёння ж у выніку хітрых маніпуляцый з генпланам (пастаянныя выпраўленні, што ўносяцца ў генплан) у Бараўлянах знішчаецца лес пад будаўніцтва шматпавярховікаў. Таксама ёсць праблемы з парушэннем права на прыватную ўласнасць, бо, згодна з генпланам, шырокапалосная аўтамагістраль павінна праходзіць наўпрост па тэрыторыі прыватных участкаў з дамамі. Жыхары Бараўлянаў актыўна супрацьстаяць адміністрацыі, літаральна фізічна спрабуюць перашкодзіць высякаць лес. Таксама ажно дзве петыцыі па Бараўлянах былі разасланыя ў Менаблвыканкам, Менскі райвыканкам і Генеральную пракуратуру РБ.
Петыцыя супраць вырубкі лясоў і Петыцыя супраць ператварэння Бараўлянаў у горад
ВЫНІКІ
Такім чынам, у сучаснай забудове Менска шмат у чым адбываецца нейкі капец. Наверсе спрабуюць выканаць задачу па павелічэнні жылплошчы любымі спосабамі. Пры планаванні забудовы зусім не ўлічваецца чалавечы фактар, зручнасць і камфорт жыцця не стяць у прыярытэце пры распрацоўцы ПДП. Застаецца адкрытым і незразумелым пытанне з выплатамі і кампенсацыямі жыхарам, чые дамы ідуць пад знос. Лічбы і выкананне плана па-ранейшаму важнешыя за рэальных людзей. Усё гэта — спадчына саўка і саўковыя метады. А чыноўнікі тым часам набываюць сабе зямлю ў Драздах і зусім не маюць намеру жыць у гэтых «мурашніках», якія панабудоўвалі для горада.
І гэта толькі ўсё ў Менску. Падобныя прыклады можна знайсці ў кожным буйным беларускім горадзе. Калі б беларусы выбіралі сабе мэраў, усё было б інакш.В 2008 году редакция приехала на машине со всеми вещами в Минск учиться и жить. Въезжая в столицу со стороны Каменной горки, редакция отметила свое первое впечатление от города: “Минск строится!” Нас встречали котлованы, горы песка и огромное количество подъемных кранов. Теперь, спустя 8 лет, подъемные краны работают не только на Каменной горке, но и по всему Минску с окрестностями…
Множественные проблемы регионов (о которых не думают минчане и которыми не занимаются власти), а по большей мере отсутствие работы, гонят беларусов со всей страны в столицу. Минск вынужден расширяться, чтобы вместить всех желающих. Поэтому, согласно генплану, на ближайшие годы взять курс на уплотнение жилфонда в административных границах Минска. Это значит, что старые районы с малоэтажной застройкой, а также частный сектор будет убираться, а на его месте будут построены многоэтажки, способные вместить большее количество людей. Весь Минск превратится в сплошную Каменную горку.
Коренные жители старых районов и просто неравнодушные минчане видят историко-культурную ценность в этих постройках и туристический потенциал. Действительно, некоторые районы имеют свою особую неповторимую атмосферу и делают Минск уникальным, отличным от других столиц мира.
Мы собрали для вас информацию о старых районах, которые идут под бульдозер прямо сейчас.
ОСМОЛОВКА
Где находится: район Оперного театра. Улицы Богдановича — Киселева — Куйбышева — Коммунистическая.
Район был построен в первые послевоенные годы по проекту архитектора Михаила Осмоловского. Считался элитным микрорайоном Минска. В этих домах получали квартиры сначала офицеры, профессора и работники министерств, а потом актеры, художники и чиновники.
Сегодня это тихий, так не похожий на все, что вокруг, район в самом центре Минска. В нем будто течет совсем другая жизнь. Конечно, дома требуют капитального ремонта, в частности замены труб. Многолетние отчисления жителей на капремонт, по идее, должны покрывать эти расходы. Однако капремонт не делается, так как уже много лет подряд Осмоловку “вот-вот снесут”. Одновременно с этим Минкульт рассматривает вопрос о придании району статуса историко-культурной ценности, если это произойдет, то тогда Осмоловку уж точно снести не получится. Однако на сегодняшний момент вопрос о статусе историко-культурной ценности не решен, капремонт не делается из-за скорого сноса, при том что инвестор для нового строительства на этом месте не найден. Жители района протестуют против сноса своих домов. Под петицией за сохранение зеленого островка в центре Минска собрано более 7к подписей. Сейчас петиция находится на рассмотрении в администрации Центрального района и Комитете архитектуры и градостроительства.
Петиция за сохранение Осмоловки
ТРАКТОРОЗАВОДСКОЙ ПОСЕЛОК
Где находится: Партизанский район Минска, возле МТЗ, включает улицы Кошевого, ул. и пер. Будённого, ул. Стахановская, ул. Грицевца, ул. и пер. Клумова, ул. Чеботарёва, ул. и пер. Щербакова, ул. Долгобродская, ул. Ванеева, Партизанский проспект, бульвар Тракторостроителей.
Тракторгород начал отстраиваться еще в 1944 году, буквально сразу после войны, а его строительство растянулось до начала 50-ых годов. Это должен был быть микрорайон для работников и обслуживающего персонала МТЗ. Поселок строился по плану соцгородка, обеспеченного всей инфраструктурой. В целом поселок представляет собой законченный архитектурный ансамбль, немного ассиметричный, но зато не монотонный, носящий элементы архитектуры классицизма. Двух- трех- и пятиэтажные дома, магазины, детские сады, школа, Дома культуры — Тракторный поселок мог бы считаться образцом социалистической архитектуры 40-50 годов.
Однако еще в далеком 2007 году был принят план детального планирования улиц Клумова, Кошевого и Щербакова, согласно с которым необходимо снести в Тракторгороде 45 двухэтажных домов, а на их месте построить пяти- и семиэтажки. При этом архитекторы обещают, что новострой на месте снесенных двухэтажек будет вписан в уже существующий ансамбль и никак не нарушит архитектурного единства застройки. Верится в это с трудом. Однако проект начал уже реализовываться, и на данный момент снесено 10 домов. Жители района и неравнодушные минчане создали петицию с просьбой пересмотреть решение о сносе двухэтажек. Вот в частности отрывок из текста петиции: “пасёлак Трактарнага завода […] з’яўляецца ўнікальным узорам савецкага прадуманага горадабудаўнічага падыходу, сімвалізуе клопат дзяржавы аб працаўніках завода. Усе збудаванні пасёлка ў комплексе – дбайна складзены ансамбль, у якім выверана ўсё, ад упрыгожанняў дамоў да павярховасці кожнага з будынкаў, што стварае ўтульныя, чалавека-арыентаваныя ўмовы для пражывання.
Сучасныя праекты перабудовы раёна […] пагражаюць цалкам знішчыць задуму савецкіх архітэктараў…”
Петиция уже прошла рассмотрение в администрации Партизанского района, подписавшимся было отказано в пересмотре решения о сносе.
Петиция за сохранение Тракторгорода
РОЗОЧКА
Где находится: ул. Розы Люксембург — пр. Жукова — ул. Харьковская — железная дорога
Ситуация с реконструкцией Розочки чем-то напоминает ситуацию с Осмоловкой. За исключением того, что не поднимается вопрос о придании району статуса историко-культурной ценности. Тут идут под снос малоэтажные здания и частные дома, а на их месте планируются многоэтажки, парковка, школа, административно-деловые комплексы. В итоге реконструкции площадь жилфонда увеличится на 252 тыс. кв. м. Жители района против сноса их жилья, главным образом потому что им никто не гарантирует компенсаций за жилье и что они вернуться жить в новые квартиры, построенные на месте старых домов. Все потому что на новую застройку все еще не найден инвестор, который и должен гарантировать компенсации жителям. Как и в ситуации с Осмоловкой, решение про снос уже есть, инвестора на новое строительство нет, определенности для жителей района тоже нет. Петиция за пересмотр ПДП района Розочки уже находится в администрации Московского района и Комитете архитектуры и градостроительства.
Петиция за сохранение «Розочки»
ВОСТОК-2
Где находится: ул. Калиновского
По улице Калиновского Комитет архитектуры и градостроительства не нашел что бы такого снести, зато обнаружил чрезмерное количество парков, деревьев и в целом зелени. Жители района Восток-2 категорически против уплотнения застройки за счет вырубки зеленых зон. Минск и так уже давно потерял свое звание “зеленого города”. Петиция о сохранении зеленых насаждений в микрорайоне Восток-2 находится на рассмотрении в Мингорисполкоме и Комитете архитектуры и градостроительства.
Петиция за сохранение парков района Восток-2
БОРОВЛЯНЫ
Где находится: 7-10 км от Минска по Логойскому шоссе
В деревне Боровляны и поселке Лесном находятся много учреждений здравоохранения: минская центральная районная больница, детская областная клиническая больница, госпиталь ветеранов ВОВ, беларуский детский хоспис. Боровляны и Лесной всегда считались экологической реабилитационной зоной из-за удаленности от города и из-за того, что тут находится республиканский ландшафтный заказник Прилепский — сосновый бор, который насыщает кислородом воздух.
Сегодня же в результате хитрых манипуляций с генпланом (постоянные правки, вносимые в генплан) в Боровлянах уничтожается лес под строительство многоэтажек. Также есть проблемы с нарушением права на частную собственность, поскольку, согласно Генплану, широкополосная автомагистраль должна пролегать прямо по территории частных участков с домами. Жители Боровлян вступили в активное противостояние с администрацией, буквально физически пытаются помешать вырубке леса. Также целых две петиции по Боровлянам были разосланы в Миноблисполком, Минский райисполком и Генеральную прокуратуру РБ.
Петиция против вырубки лесов и Петиция против превращения Боровлян в город
ИТОГИ
Таким образом, в современной застройке Минска во многом творится какой-то звездец. Наверху пытаются выполнить задачу по увеличению жилплощади любыми способами. При планировании застройки абсолютно не учитывается человеческий фактор, удобство и комфорт жизни не стоит в приоритетах при разработке ПДП. Остается открытым и непонятным вопрос с выплатами и компенсациями жильцам, чьи дома идут под снос. Цифры и выполнение плана по-прежнему важнее реальных людей. Все это — наследие совка и совковые методы. А чиновники тем временем приобретают себе земли в Дроздах и совсем не намерены жить в этих “муравейниках”, которые понастроят для города.
И это только всё в Минске. Подобные примеры можно найти в каждом крупном беларуском городе. Если бы беларусы выбирали себе мэров, всё было бы иначе.
Записи
— Финансовый отчёт по Дню Воли 2019 и БНР101! — Угроза Кремля, разгул шляхты, проблемы с законом - о чем писали «политологи» ВКЛ — Люблинская уния. Как создавалось «Союзное государство» Беларуси и... Польши — 7 часов, 70 согнанных военных и голосование по указке - как большевики провозгласили ССРБ — Что мы делали в 2018 году?